Jak przygotować się do procesu rozwodowego?

Rozwód to jedno z najtrudniejszych wydarzeń w życiu, którego nikt się nie spodziewał i go nie planował. Wiąże się nie tylko z silnymi emocjami, ale także z koniecznością podjęcia ważnych decyzji prawnych dotyczących życia własnego i wspólnych dzieci. W niniejszym artykule wyjaśniamy, jak przebiega proces rozwodowy w Polsce, jakie dokumenty należy przygotować oraz na co zwrócić uwagę, aby sprawa zakończyła się jak najkorzystniej.

Rodzaje rozwodów – z orzekaniem o winie czy bez?

Sąd może orzec o rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód, jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Takie żądanie może złożyć każdy z małżonków. Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro małoletnich dzieci albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. W praktyce są to jednak sytuacje niemalże niespotykane.

Zgodnie z polskim prawem istnieje możliwość uzyskania rozwodu:

• bez orzekania o winie, co jest najszybszym i najmniej konfliktowym rozwiązaniem,
• z orzekaniem o winie jednego z małżonków, co może wpłynąć na orzeczenie alimentów na byłego małżonka, wysokość alimentów i podział majątku wspólnego małżonków,
• z winy obu stron, gdy sąd uzna, że obie strony przyczyniły się do rozpadu małżeństwa.

Wybór odpowiedniej strategii procesowej może mieć kluczowe znaczenie dla przebiegu i wyniku sprawy, dlatego warto w sprawie rodzinnej skonsultować się z adwokatem. 

Jakie dokumenty są potrzebne do rozwodu?

W celu wszczęcia postępowanie rozwodowego, należy przygotować i złożyć pozew o rozwód w Sądzie Okręgowym właściwym dla ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków. Do pozwu należy dołączyć:

• odpis aktu małżeństwa,
• odpisy aktów urodzenia dzieci (jeśli para ma małoletnie dzieci),
• dowody potwierdzające winę (jeśli wnosimy o rozwód z orzekaniem o winie),
• zaświadczenia o zarobkach i inne dokumenty finansowe (w przypadku roszczeń alimentacyjnych).

O czym orzeka Sąd w rozwodzie?

Wyrok rozwodowy musi zawierać kilka niezbędnych elementów i aspektów życia małżonków oraz całej rodziny. Sąd musi rozstrzygnąć o następujących kwestiach:

1. wina  – Sąd orzeka, czy – a jeżeli tak – który z małżonków ponosi winę za rozkład w pożyciu, lecz nie orzeka o winie na zgodne żądanie małżonków. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
2. władza rodzicielska nad wspólnym małoletnim dzieckiem – w przypadku braku porozumienia rodziców Sąd rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd uwzględnia prawo dziecka do wychowywania przez oboje rodziców i może pozostawić pełnię władzy obojgu małżonkom. Możliwe jest także powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, a tym samym ograniczenie władzy rodzicielskiej drugiego rodzica do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia. W skrajnych przypadkach możliwe jest także pozbawienie władzy rodzicielskiej jednego z rodziców.
3. kontakty rodziców z dzieckiem – na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem, albo orzeka konkretny ich model lub pieczę naprzemienną. Jednakże jeżeli rodzice nie potrafią wypracować porozumienia w tej kwestii Sąd uwzględniając interes i dobro małoletniego dziecka, a także wnioski stron oraz ich predyspozycje wychowawcze, określi model kontaktów rodzica z dzieckiem. Należy mieć na uwadze, że kontakty drugiego rodzica z dzieckiem są czymś pożądanym i jest to nie tylko uprawnienie rodzica, ale również jego obowiązek.
4. alimenty na dziecko –  Sąd orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Przy orzekaniu konkretnej kwoty sąd bierze pod uwagę m.in. podstawowe i usprawiedliwione potrzeby małoletniego, możliwości majątkowe obowiązanego rodzica (zarobki i majątek), sprawowaną przez rodziców opiekę i osobiste starania w wychowanie i utrzymanie dziecka, a także stopę i standard życia rodziny oraz małżonków po rozwodzie.
5. sposób korzystania ze wspólnego mieszkania stron – jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, Sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. Sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Na zgodny wniosek stron sąd może odstąpić od orzekania o wspólnym mieszkaniu stron, orzec o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe. Z kolei w wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swoim nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nawet nakazać jego eksmisję.

Alimenty na małżonka – czy to możliwe?

Orzeczenie alimentów miedzy małżonkami jest możliwe, ale tylko w określonych sytuacjach. Może ich żądać małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i znajduje się w niedostatku. Z kolei jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, Sąd na żądanie małżonka niewinnego może nałożyć obowiązek świadczenia alimentacyjnego, nawet jeżeli małżonek niewinny nie znajduje się w niedostatku.

Zabezpieczenie na czas trwania rozwodu.

Należy pamiętać, że istnieje możliwość zabezpieczenia interesu małżonków i dzieci także w czasie trwania postępowania. Jeżeli małżonkowie nie potrafią się porozumieć lub jeden z nich nie przyczynia się do zaspokajania potrzeb rodziny to Sąd może wydać postanowienie o zabezpieczeniu, które reguluje pewne kwestie do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Postanowienie takie może dotyczyć alimentów, kontaktów, zaspokajania potrzeb rodziny, czy też sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania.

Podział majątku.

Na wniosek jednego z małżonków Sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Zazwyczaj jednak dzielenie majątku przysparza wielu sporów i emocji, co skutkuje koniecznością zainicjowania odrębnego postępowania.

Podział majątku wspólnego może zostać dokonany w sprawie rozwodowej, ale pod pewnymi warunkami.

Kiedy podział majątku w wyroku rozwodowym jest możliwy?

Sąd może orzec o podziale majątku tylko wtedy, gdy obie strony zgadzają się co do podziału i majątku, a sam podział nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania rozwodowego

Kiedy podział majątku w wyroku rozwodowym NIE jest możliwy?

Sąd nie dokona podziału, jeśli między stronami istnieje spór co do składników majątku, ich wartości lub sposobu podziału, a sam podział wymaga skomplikowanych rozliczeń i przedłuży czas trwania sprawy o rozwód.

Co zrobić, jeśli podział majątku nie nastąpi w wyroku rozwodowym?

Jeśli małżonkowie nie wnoszą o dokonanie podziału majątku wspólnego, albo Sąd nie dokona podziału w wyroku rozwodowym, trzeba wytoczyć oddzielne postępowanie o podział majątku wspólnego przed sądem rejonowym. Może ono być zarówno ugodowe, jak i sporne.

Koszty rozwodu i czas trwania postępowania.

Koszty rozwodu mogą się różnić w zależności od tego, z jakim postępowaniem mamy styczność. Obejmują one:

• opłatę sądową od pozwu (obecnie 600 zł),
• ewentualne koszty postępowania, w tym opinii biegłych, wywiadów kuratora i mediacji.
• honorarium adwokata (zależne od skomplikowania sprawy i jej zakresu).

Postępowanie rozwodowe może trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat, w zależności od stopnia skomplikowania sprawy i konfliktu między stronami.

Jak przygotować się do sprawy rozwodowej?

Przed rozpoczęciem procesu warto:

• skonsultować się z adwokatem, aby wybrać najlepszy sposób prowadzenia sprawy,
• zebrać dowody potwierdzające swoje stanowisko (np. zeznania świadków, wiadomości, nagrania, dokumenty finansowe),
• rozważyć mediację, jeśli istnieje szansa na polubowne załatwienie sprawy.

Pomoc adwokata.

Rozwód to poważna decyzja, która wymaga odpowiedniego przygotowania. Warto skorzystać z pomocy doświadczonego adwokata, który pomoże przejść przez ten trudny proces z jak najmniejszym stresem i jak najlepszym wynikiem. Jeżeli nie jesteś przekonany, czy nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, ale chcesz podjąć działania formalne i ten stan uregulować, pamiętaj, że możesz żądać separacji.

Jeśli potrzebujesz wsparcia w sprawie rozwodowej we Wrocławiu lub na Dolnym Śląsku, skontaktuj się z naszą Kancelarią Adwokacką – zapewniamy profesjonalną pomoc prawną adwokata na każdym etapie postępowania.

Adwokaci z Kancelarii Adwokackiej Majchrzak Panas we Wrocławiu świadczą profesjonalną pomoc prawną w sprawach rodzinnych, w tym o rozwiązanie małżeństwa przez rozwód.